SPD-DER TÜZÜK
1. BÖLÜM
Derneğin Adı, Merkezi, Amacı ve Çalışma Konuları ve İlkeleri
Derneğin Adı ve Merkezi
Madde 1:
Derneğin Adı : “Spor Psikolojisi Danışmanları Derneği’dir.
Derneğin Merkezi: İzmir’dedir. Şubesi yoktur. Yurtiçi ve yurtdışında temsilcilikleri açılabilir.
Derneğin Amacı
Madde2:
Spor Psikolojisi Danışmanları Derneğinin (SPD-DER) amacı:
Misyon (Özel Görevler, Kuruluş Amaçları, Sorumluluklar, Hizmetler) ve Vizyon (Geleceğe yönelik hedefler, Öngörüler ve gelecekteki görünüm).
Spor Psikolojisi Danışmanları Derneğinin (SPD-DER) baş misyonu;
1-Hizmet sağladığı her bir katılımcının/danışanın spor, egzersiz ve performansla ilişkili olarak (örneğin; hareket, eylem, motorik devinim, fiziksel aktivite, egzersiz, rekreasyon, beden eğitimi, oyun, spor vb.) zihinsel (mental), duygusal, fiziksel, sosyal, ahlaki ve kişilik gelişimi ve sağlığı bütünlüğünde uyumlu mükemmelliğe doğru ilerlemesine yardımcı olmaktır.
2-Hizmet sağladığı her bir katılımcının/danışanın spor, egzersiz ve performansla ilişkili olarak içsel sınırlarını güçlendirmek, geliştirmek, sürdürmek ve potansiyelin ortaya çıkmasını kolaylaştırmak ve bütün bunları garanti altına alacak yöntem ve uygulamaları gerçekleştirmektir.
3-Spor psikolojisi danışmanlarının/uygulamacılarının birlik, bütünlük ve dayanışmasını sağlamak ve nitelikli gelişimlerine yardımcı olmaktır.
4-Spor psikolojisi danışmanlarının/uygulamacılarının ve geniş bir alanı kapsayan danışanlarına (örneğin; çocuklar, gençler, yetişkinler, yaş almışlar, amatörler, profesyoneller, okullar, üniversiteler, belediyeler, spor takımları, olimpik takımlar, antrenörlük, spor yöneticiliği, beden eğitimi ve spor öğretmenliği ile ilgili kuruluşlar vb.) nitelikli hizmet sağlamalarına yardımcı olmak ve danışanların nitelikli danışmanlık almalarına destek olmaktır.
5-Türkiye’de spor, egzersiz ve performans psikolojisiyle ilgili insan eğitimi, sağlığı ve uyumlu mükemmelliğine doğru, kanıta dayalı uygulamalarla, bilginin geliştirilmesine liderlik yapmaktır.
6-Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi danışmanlığına bilimsel ilkelerin uygulanması, disiplinlerarası ve çok disiplinli yaklaşımların geliştirilmesine öncülük etmektir.
7-Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisiyle ilgili etik standartları yerine getirmek ve çağın gelişimlerine uygun olarak bunları geliştirmektir.
8-Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisinin ilerletilmesi ve geliştirilmesiyle ilgili tutkulu olanların akademik ve uygulamaya dayalı haklarını korumak ve desteklemektir.
9-Spor, Egzersiz ve Performans Psikoloji Danışmanlığının; çağdaş düzeye ulaşmasına, mesleki haklarının korunmasına, sorunlarının çözümlenmesine, potansiyellerinin gerçekleştirilmesine, bütünlük ve dayanışmasının sağlanmasına yardımcı olmaktır.
10-Spor, Egzersiz ve Performans Psikoloji Danışmanlığının; tanıtılmasına ve halk tarafından benimsenmesine, faaliyet alanlarıyla ilgili olarak katkı sağlamasına, spor psikolojisi danışmanlığı ile ilgili niteliğin yükseltilmesine, eğitim-öğretim ve uygulama seviyesinin arttırılmasına, tanınırlık ve saygınlığının yükseltilmesine öncülük etmektir.
SPD-DER yukarıda belirtilen misyonu (amaçları) gerçekleştirmek için;
1-Kapsayıcı birçok alanı içeren (sağlık profesyonelleri, eğitimciler, araştırmacılar) ve alanda gereksinim duyulan Spor Psikolojisi Danışmalığı, Sertifikalı Mental Performans Danışmanlığı (SMPD-Certified Mental Performance Consultancy-CMPC) eğitim ve uygulamalarını eyleme geçirmeyi, bununla ilgili saygın yurtiçi ve yurtdışı programları yerine getirmeyi amaçlamaktadır (AASP, 2023, BASES, 2021, APA-47. Bölüm).
2-Teorilerin, araştırmaların, eğitim-öğretimlerin, spor psikolojisi danışmanlığı veya mental performans danışmanlığı uygulamalarına, egzersiz ve antrenmanlarına yönelik olmasını amaçlamaktadır.
3-Uygulamacıların, danışanların; zihinsel, duygusal ve davranışsal gereksinimlerini karşılamada, teori ve uygulamayı birbirlerini bütünleyici/tamamlayıcı olarak görmekte ve bu yönde yardımlar sağlamayı amaçlamaktadır.
4-Uygulamacıların, danışanların; zihinsel, duygusal ve davranışsal bütünlüğü içerisinde uyumlu mükemmelliğe doğru gelişmelerine yardım sağlamayı amaçlamaktadır.
5-Uzman görüşleriyle, konferans sunumlarıyla ve burslarla/hibelerle/bağışlarla (grants) bilimsel aktivitelere ve araştırmalara odaklanmayı amaçlamaktadır.
6-Türkiye’nin gerçeklerini dikkate alarak alanın önde gelen derneklerinin programlarını dikkate alarak faaliyetlerde bulunmayı hedeflemektedir. Özellikle bunlar arasında şunlar bulunmaktadır;
-Uygulamalı Spor Psikolojisi Derneği (Association of Applied Sport Psychology-AASP) ve bu derneğin Sertifikalı Mental Performans Danışmanlığı (Certified Mental Performance Consultants-CMPCs, 2023) programı,
-Britanya Spor ve Egzersiz Bilimleri Derneğinin (British Association of Sport and Exercise Sciences-BASES) Psikoloji Bölümünün (Psychology Section) Spor ve Egzersiz Psikolojisi Akreditasyon Rotası (Sport and Exercise Psychology Accreditation Route- SEPAR, 2021) programı ve
-Amerikan Psikologlar Derneği 47. Bölümü Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi yeterlilikleri (American Psychological Association-Devision-47 Sport, Exercise and Performance Psychology Competencies). SPD-DER bu derneklerin gereklilikleri ve akreditasyonları aracılığıyla spor psikolojisi danışmanlığı uygulamalarının nitelikli olmasını garanti altına almayı, Avrupa ve Dünya genelindeki gelişim standartlarını, bilgi, bilim, bilişim, teknoloji ve uzay çağının gerekliliklerini yerine getirmeyi ve ülkemiz koşullarına uygun özgün yollar geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Bütün yukarıdakiler dikkate alındığında, SPD-DER üyeleri için aşağıdaki 3 değişik konu alanı önemli olmakta ve bunlar hedeflenmektedir. Bunlar;
1-Performans Mükemmelliğini amaçlamak. İnsan performans gelişimi ve arttırılmasıyla ilgili konulara, süreçlere ve popülasyonlara odaklanmak.
2-Çaba Göstermeyi, Mücadele Etmeyi ve Gelişimi amaçlamak. Sporcu gelişimi ve yaşam boyu spor ve egzersiz katılımı ile ilgili faktörlere, süreçlere ve paydaşlara odaklanmak.
3-Zihinsel, Duygusal ve Davranışsal Bütünlük İçinde Sağlıklı Olmayı amaçlamak. Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi ortamlarındaki zihinsel sağlıkla ilgili faktörlere, müdahalelere (yardımlara, desteğe) ve süreçlere odaklanmak.
SPD-DER’in Misyon ve Vizyonu, Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisiyle İlişkili Önemli Stratejik Amaçları da şunlardır;
1-Alanla ilgili araştırmaları tanıtmak ve isteklendirmek,
2-Kanıta dayalı uygulamayı cesaretlendirmek/motive etmek,
3-Bilginin yayılmasını sağlamak,
4-Çalışanlarla ilgili yüksek profesyonel standartların geliştirilmesini ve sürdürülmesini sağlamak,
5-Ulusal ve uluslararası olarak, ilgi alanımızın, spor psikolojisi danışmalığı uygulamalarının ve çıkarlarının temsil edilmesini gerçekleştirmek.
6-Kanıta dayalı bilgilerle orijinal olan burs, hibe, bağış (scholarship) ve araştırmaları desteklemek ve yaymak,
7-Adanmış kişiler olarak; kanıta dayalı uygulamalarla, burslarla, hibelerle ve bağışlarla, bilgi paylaşım ağlarıyla ve profesyonel forumlarla ilgilenmek ve bunları uygulayıcılara sağlamak,
8-Sporcular, antrenörler, ligler, organizasyonlar, sporcu olmayan uygulamacılar (dansçılar, müzisyenler, uygulamalı sanatlar), için uzmanlık alanımızın ve hizmetlerimizin/servislerimizin tanıtımını yapmak ve teşvik etmek,
9-Kariyerlerinin ve gelişimlerinin bütün aşamalarında olan danışanlara, amatör ve profesyonellere danışmanlık sağlamak,
10-Ustalık/beceri/Uzmanlık, etik ve mesleki uzmanlık standartlarını yükseltmek,
11-Psikoloji, psikolojik danışma ve spor bilimlerinin değişik uzmanlaşma alanlarındaki kişilerin spor psikolojisi danışmanlığı için karşılıklı olarak eğitim-öğretimlerini, uygulamalarını, araştırmalarını ve tezler hazırlamalarını teşvik etmek,
12-Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi; Hareket, Fiziksel Aktivite, Motor Davranış, Oyun, Beden Eğitimi ve spor konularını içerir. Bu bağlamda Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisinin çalışma alanı; bireysel, grup ve takım çalışmalarını ve organizasyonlarını içine alır. Bütün bu konularda danışmanlığı geliştirmek,
13-Araştırmalardan elde edilen bilgilerin uygulamalara (akademik spor psikolojisi), uygulamalardan elde edilen bilgilerin araştırmalara aktarılmasına (uygulamalı spor psikolojisi), katılanların potansiyellerini gerçekleştirmelerine ve alanın ilerlemesine yardım etmek,
14-Antrenörlere, spor yöneticilerine, ailelere (örn; aile danışmanlığı), spor sağlık ve destek uzmanlarına (örn; sporcu sakatlıkları psikolojisi), seyirci ve taraftarlık psikolojisi ile ilgili konulara (örn; şiddet ve saldırganlık) yardım sağlamak,
15-Sadece profesyonel sporculara değil, aynı zamanda amatörlere, çocuk ve gençlere, olimpik ve paralimpik sporculara, profesyonellere, yaşça büyük olanlara, değişik yaş gruplarına ve beceri düzeylerine yardım sağlamak,
16-Danışmanlık, uygulama, eğitim-öğretim, araştırma ve teori geliştirmede liderlik sağlamak.
17-Spor kulüplerine, ulusal takımlara, olimpik ve paralimpik sporculara ve takımlara, spor federasyonlarına, rekreasyonel organizasyonlara, belediyelere, okullara, okulöncesine, ilköğretime, liselere, üniversitelere, yaş almışlara, dezavantajlı gruplara vb. hizmetler sağlamak,
18-Kişisel ve grup ortamında psikolojik danışma uygulamalarını yerine getirmek, danışanları merkez alarak, onların amaçlarına, kendilerine özgü durumlarına ve gereksinimlerine uygun teknikleri uygulamak. Bu bağlamda birçok potansiyel müdahale yaklaşımları bulunmasına karşın (örneğin; hedef belirleme, konsantrasyon, motivasyon, gevşeme/rahatlama, imgeleme), genel amaç olarak, tutarlı ve sürekli bir şekilde performans yükseltme ve sağlıkla ilişkili psikolojik becerilerin öğretimine, edinilmesine ve uygulanmasına yardım sağlamak,
19-Sakatlanan ve sakatlıktan çabuk toparlanamamanın neden olduğu stres ve kaygı sorunları yaşayan sporculara yardım sağlamak,
20- Seyircilerin, taraftarların uygunsuz ve kötü davranışlarıyla karşılaşmayı çok kötü hislerle terk eden uygulamacılara, yarışmalarda saldırganlık ve şiddet olaylarına karışan, gereksiz kartlar gören, cezalar alan ve performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen sporculara yardım sağlamak,
21-Yarışmalarda, antrenmanlarda isteksizlik gösteren ve motivasyon problemi yaşayan sporculara yardım sağlamak,
22-Yarışmalarda veya antrenmanlarda dikkat ve konsantrasyon problemleri yaşayan ve bunun sonucu performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen sporculara yardım sağlamak,
23-Yarışma veya antrenmanlarda devamlı takım arkadaşlarıyla, rakip takım oyuncularıyla ve hakemlerle çatışan ve bunun sonucu performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen sporculara yardım sağlamak,
24-Zayıf performans sonucu bıkkınlık, engellenme duygusu yaşayan, kızgın ve sinirli davranışlar gösteren ve bunun sonucu performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen sporculara yardım sağlamak,
25-Antrenmanlarda iyi karşılaşmalarda zayıf performans ortaya koyan ve bunun sonucu performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen sporculara yardım sağlamak,
26-Güçlü rakipler karşısında iyi, güçsüz rakipler karşısında zayıf performans ortaya koyan veya bunun tersini yaşayan sporculara yardım sağlamak,
27-Seyircisiz ortamlarda, seyircili ortamlara göre daha iyi performans ortaya koyan ya da bunun tersini yaşayarak performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen sporculara yardım sağlamak,
28-Karmaşık becerilerde iyi, basit becerilerde zayıf performans ortaya koyan ya da bunun tersini yaşayarak performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen sporculara yardım sağlamak,
29-Konsantrasyon ve öz güveni korumada zorluk yaşayarak performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen sporculara yardım sağlamak,
30-Takımın, açık farkla mağlup veya galip durumdayken, karşılaşmanın sonuna kadar motivasyonunu ve konsantrasyonunu koruyamaması sonucu performans potansiyellerini gerçekleştiremeyen takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
31-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “bütünüyle kendini zorlamadan kontrolde hissetmede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
32-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “aktivasyon veya uyarılma düzeyini kontrol etmede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
33-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “disiplin göstermede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
34-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “Adanma ve bağlılık göstermede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
35-Başarı ve performansta önemli rol oynayan ölçülü “risk alma ve cesaret göstermede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
36-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “kendine güven geliştirmede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
37-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “yarışma plan-programları ve rutinler geliştirmede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
38-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “stresli, kaygılı, baskılı koşullarda olumlu kalmada”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
39-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “yarışmaya benzer koşullarda antrenman hazırlığında, simülasyon antrenmanlarında”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
40-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “psikolojik sağlamlık, psikolojik dayanıklılık ve dirençli olmada”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
41-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “optimizmi ve olumlu düşünme yapısını korumada”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
42-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “Liderlik becerisi göstermede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
43-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “Olumlu benlik imajı geliştirme ve bunu korumada”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
44-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “etkili iletişim becerileri geliştirmede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
45-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “yarışmacılık, rekabet ve başarı motivasyonu geliştirmede”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
46-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “imgeleme antrenmanı ve zihinsel çalışmalarda”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
47-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “hedef belirleme becerilerinde”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
48-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “psikolojik becerilerin geliştirilmesinde”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
49-Başarı ve performansta önemli rol oynayan, “yorgunluk yönetimi ve psikolojik toparlanmada”, takımlara ve sporculara yardım sağlamak,
50-Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi ile ilgili olarak alandaki ilerlemeleri, sürekli gelişimi, eğitim-öğretimleri, sertifika programlarını takip etmek, desteklemek ve yerine getirmek,
51-Yukarıdaki maddelerde belirtilen konuların bütünselliği içerisinde sertifika vermek, seminer yapmak, konferans, kongre ve eğitim-öğretim çalışmalarında bulunmak, araştırmalar ve danışmanlıklar sağlamak,
52-Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi danışmanlarının yeterlilikleri, yüksek standartları benimsemeleri, eğitimsel-öğretimsel çalışmaları, uygulamaları, denetimli gözetimleri ve uzmanlık alanıyla ilgili gerekli diploma ve özellikleri gösterdiklerine ilişkin faaliyetlerde bulunmak, bu yönde denetim sağlamak, ilgili sertifikaların derslerin, sınavların tamamlandığına, etik ilkelere uyulduğuna, standartlara bağlı kalındığına, bunların benimsendiğine ve sürekli mesleki gelişime adanıldığına ve bunun için mücadele edildiğine ilişkin eylemlerde bulunmak ve yardım sağlamak,
53-Danışanların optimal (en uygun) performans, zevk alma ve/veya kişisel gelişim için zihinsel beceriler, yaşam becerileri ve öz düzenleme becerileri geliştirmelerine, kullanmalarına yardımcı olur ve bu konuda objektif/nesnel uzmanlık ölçütlerine sahip olmalarına destek sağlar,
54-Profesyonel/asil üyelerinin; spor bilimlerinde, psikolojide, psikolojik danışma ve rehberlikte yüksek lisans, doktora ve daha üstü derecelere sahip olmalarını, en az yüksek lisans düzeyinde hem spor bilimleri/spor psikolojisi hem de psikoloji ve ilgili alanlarında aşağıda belirtilen (SPD-DER Profesyonel/Asil Üyeleri, Alınması Gereken Eğitim-Öğretimler ve Uygulamalarla İlgili İlkeler bölümünde) dersleri almış, tezler hazırlamış ve denetimli gözetimle uygulamalar yapmış olmalarına dikkat eder ve destekler,
55-Üyelerini, kendi uzmanlık alanlarının dışında olan danışanlarla karşılaştıklarında, onların yaşadıkları problemlerle ilgili uzmandan yardım almaları için lisanslı bir psikoloğa veya tercihen bir klinik spor psikoloğuna yönlendirmeleri gerektiğini benimser,
56-Faaliyet gösterdiği uzmanlık alanın halkın doğrudan doğruya yararlanabileceği bir uygulama alanı haline gelmesi için çalışır,
57-Çalışma alanın gelişmesi için gerekli yasal önlemlerin alınması ve uzmanlık alanının gerektirdiği ders, içerik ve uygulamalarla ilgili müfradatların, programların oluşturulması yönünde çaba sarf eder,
58-Uzmanlık alanındaki gelişmeleri ve en son bilgi ve uygulamaları üyelerine aktarmak için eğitim-öğretim, sertifika ve kurs programları düzenler, bunların uluslararası düzeyde tanınan Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Dernekleri ve Örgütlerinin standartlarına uygun olmasına dikkat eder, bu konudaki denetim ve sınav uygulamalarını yerine getirir ve üyelerinin üst standartlarda yeterlilikleri ile ilgili programlar düzenler ve destekler,
59-Dernek merkezinde, şubelerinde veya diğer uygun mekânlarında, Spor, Egzersiz ve Performas Psikolojisi uygulamalarını tanıtan halka açık konferanslar veya kısa ve uzun süreli programlar düzenler, bu programların hazırlanmasında ve yürütülmesinde meslekte uzman veya kariyer sahibi ulusal ve uluslararası profesyonellerden yararlanır ve yönde destek sağlar,
60-Testlerin ve ölçüm araçlarının, uzmanlık ölçütlerine uygun olarak, yerinde ve doğru kullanılmasını sağlar, bu konuda gerekli ilkeleri belirler ve bu konuda eğitim-öğretimleri yerine getirir,
61-Uzmanlık alanı faaliyetleri içerisinde alt uzmanlık konularıyla ilgili komisyonlar oluşturur,
62-Yasal koşulları yerine getirerek her türlü bilimsel, kültürel ve sosyal konuda yurt içi ve yurtdışındaki dernek, vakıf gibi tüzel kişilikler ile kurum ve kuruluşlarla ortak çalışmalar düzenler.
SPD-DER Profesyonel/Asil Üyeleri, Alınması Gereken Eğitim-Öğretimler ve Uygulamalarla İlgili İlkeler
1-Spor Psikolojisi Danışmanlığı uzmanlık alanı ile ilgili asil/profesyonel üyelikler için alınması gereken derslerin ayrıntıları aşağıda verilmektedir. Bu konuda alanın ileri organizasyonlarından yararlanılmıştır (AASP Handbook, 2023; APA-47. Devision; BASES-SEPAR Qualification Handbook, 2021; Weinberg ve Gould, 2023);
Spor Bilimlerinden Gelen Bilgiler
-Biyomekanik,
-Egzersiz Psikolojisi,
-Motor Gelişim,
-Motor Öğrenme ve Kontrol,
-Spor Hekimliği,
-Spor Pedagojisi,
-Spor Sosyolojisi vb.
Psikolojiden Gelen Bilgiler
-Anormallikler Psikolojisi,
-Klinik Psikoloji,
-Psikolojik Danışmanlık,
-Gelişim Psikolojisi,
-Deneysel Psikoloji,
-Kişilik Psikolojisi,
-Fizyolojik Psikoloji vb.
konuların çalışılmasını, yeterliliklerini, denetimini ve gözetimini, stajını ve uygulamalarını gerektirmektedir (Weinberg ve Gould, 2023).
Bununla birlikte, Amerika Psikologlar Derneği-APD 47. Bölümü; Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi ile İlgili Yeterlilikleri (American Psychological Assocıatıon-47. Devision, Proficiencies in Sport, Exercise and Performance Psychology, 2003) belirlemiş ve alanın çerçevesini aşağıdaki gibi çizmiştir;
a) mesleksel etik ve standartlar,
b) fiziksel aktivitenin biyolojik ve biyomekanik temelleri,
c) fiziksel aktivitenin tarihsel, felsefi, sosyal veya motor davranış temelleri,
d) psikopatoloji ve değerlendirilmesi,
e) psikolojik danışma becerileri,
f) Araştırma yöntemleri, istatistik veya psikolojik değerlendirme,
g) davranışın biyolojik temelleri,
h) davranışın bilişsel duygusal temelleri ve
j) kişisel davranış
(https://www.apadivisions.org/division-47/about/sport-proficiency)
SPD-DER yukarıdaki alınması gereken derslerle ilgili yeterliliklere ek olarak ve benzer olarak aşağıda belirtilen 8 Bilgi Alanının (B-Bilgi) lisansüstü düzeyinde yerine getirilmiş olmasını aramaktadır (Örneğin; AASP, 2023). Bunlar şunlardır;
*B1-Mesleksel etik ve standartlar,
*B2-Spor Psikolojisi,
B3-Spor Bilimi,
B4-Psikopatoloji,
*B5-Kişiler arası ilişkiler ve iletişim (Helping Relationships),
*B6-Araştırma Yöntemleri ve İstatistik,
B7-Davranışın psikolojik temelleri,
*B8-Çeşitlilik ve Kültür.
NOT; asteriks (*) ile belirtilen alanlar lisansüstü düzeyinde gerçekleştirilmiş olmalıdır.
Yukarıda verilen bilgilerin yanı sıra kişiler farklı yollardan sertifikalı danışmanlık yollarını izleyebilirler. Bunlar;
-Spor ve Egzersiz Psikolojisi,
-Spor Psikolojisi ve
-Egzersiz Psikolojisi şeklinde olabilir.
Bu alanlarla ilgili olarak adaylar aşağıdaki bilim alanlarıyla ilgili önemli konuları bilmesi ve kavraması gerekmektedir (BASES-SEPAR, Qualification Handbook, 2021);
SPOR VE EGZERSİZ PSİKOLOJİSİ (SPORT AND EXERCISE PSYCHOLOGY)
-Spor ve Egzersiz Psikolojisinin Doğası (Nature of Sport and Exercise Psychology).
-Motivasyon, Güven ve Spor, Fiziksel Aktivite ve Egzersize Katılım (Motivation, Confidence and Participation for Sport, Physical Activity and Exercise).
-Grup ve Takım Temelli Teoriler (Group and Team Based Theories).
-Cinsiyet, Çeşitlilik ve Kültürel Beceri-Uzmanlık-Yeterlik (Gender, Diversity and Cultural Competence).
-Spor ve Egzersiz Psikolojisinde Çağdaş Konular (Contemporary Themes in Sport and Exercise Psychology)
-Mental Sağlık (Mental Health).
SPOR PSİKOLOJİSİ (SPORT PSYCHOLOGY)
-Performans Arttırma-Geliştirme (Performance Enhancement).
-Psikomotor Öğrenme ve Spor Performansı (Psychomotor Learning and Sport Performance).
-Spor Psikolojisinde Özel Konuları Anlama/Kavrama (Understanding of Special Issues in Sport Psychology).
-Antrenörlük Psikolojisi (Coaching Psychology).
EGZERSİZ PSİKOLOJİSİ (EXERCISE PSYCHOLOGY)
-Fiziksel Egzersiz ve Sağlığın Epistomolojisi (Bilgisi) (Epidemiology of Physical Activity and Health).
-Fiziksel Aktivite Promasyon (İsteklendirme/İstenç Uyandırma) Stratejileri (Physical Activity Promotion Strategies).
-Fiziksel Aktivite ve Egzersizde Özel Popülasyonlar (Special Populations in Physical Activity and Exercise).
SPOR VE EGZERSİZ PSİKOLOJİSİNİ TAMAMLAYICI KONULAR (COMPLIMENTARY AREAS TO SPORT & EXERCISE PSYCHOLOGY)
-Spor Bilimleri ve Bağlaşık Meslekler (The Sport Sciences and Allied Professions).
-Uygulamalı Spor ve Egzersiz Psikolojisi için Çerçeveler (Yapı-Sistem-Taslak). (Frameworks for Applied Sport & Exercise Psychology).
-Spor ve Egzersiz Psikolojisinin Profesyonel Uygulaması İçinde Güncel Konular (Current Issues in the Professional Practice of Sport & Exercise Psychology).
– Psikolojik Danışma Yaklaşımları (Approaches to Counselling).
SPD-DER; Spor, Egzersiz ve Performans psikolojisiyle ilişkili olarak yukarıdaki bilgiler dahilinde yerine getirilecek veya izlenecek sertifika programlarında;
A-Başvuru yapanların açık bir şekilde spor bilimleri ve psikoloji ile ilgili alanlarda tanınan ve akreditasyonu olan bir yüksek eğitim kurumundan yüksek lisans veya doktoraya sahip olmasını arayacaktır.
B-Başvuru yapanların Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisiyle ilişkili üniversitelerden kredilendirilen diploma, kurs/eğitim çalışmalarını ve deneyimlerini tamamlamış olmasını dikkate alacaktır.
C-Klinik psikoloji, eğitim psikolojisi, klinik zihinsel sağlık danışmanlığı, endüstri-organizasyon psikolojisi ve spor bilimleri temelli spor psikolojisi alanlarını kabul etmektedir.
2-SPD-DER, sertifikalı danışmanlık programlarında, spor bilimleri ve psikoloji ile ilgili alanlarda yukarıda (1. Maddede) belirtilen derslerle ilgili yeterliliklerin yerine getirilmiş olmasına dikkat eder ve bu programları destekler.
3-SPD-DER, profesyonel/asil üyelerinin sertifika programları ve eğitim-öğretim uygulamalarında aşağıda belirtilen denetimli gözetim saatlerinin yerine getirilmesini destekler (AASP, 2023’den alınmıştır).
-400 saat mentörlük/danışmanlık deneyimi.
a) 400 saatin 200 saati doğrudan danışanla iletişim.
b) 400 saatin 150 saati destekleme aktiviteleri.
c) 400 saatin minimum 50 saati de doğrudan mentörlük/danışmanlık (yüz yüze mentörlük, elektronik mentörlük ve direk servis bilgileri gibi).
d) Yukarıda belirtilen kategorilerin minimum 200 saati yarışmasal spor popülasyonlarıyla geçirilmelidir.
e) Mentörlük/Danışmalık yerine getirecek olanlar, SEP-DER yönetimi Sertifika Kurulundan danışmanlık sağlama ile ilgili onay almalıdır.
f) Her bir mentör/danışman, Mentörlük/Danışmanlık Doğrulama/Onay Formunu imzalayarak teslim etmelidir.
g) Danışmanlık ilkeleri, en iyi uygulama önerileri ve grup mentörlüğü politikası ile ilgili bilgiler sağlanmaktadır.
h) Etik İlkelerle ilgili onay verilmesi ile ilgili formun doldurulması ve teslim edilmesi gerekmektedir.
ı) SEP-DER yönetimi tarafından belirlenen ilgili hizmetler ve sertifika ücretleri ödenmelidir.
i) SPD-DER yönetimi ilgili kurulu tarafından gerekli evraklar kontrol edildikten ve onay verildikten sonra başvuru sahibi Sertifika Sınavına girmeye hak kazanır/kazanacaktır.
j) Sertifika Sınavı SPD-DER yönetiminin belirlediği şekilde olacaktır.
4-SPD-DER, Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisiyle ilişkili olarak mesleksel uzmanlığı sürdürmek için, kanıta dayalı ilerlemeleri ve öğretimsel sürekliliği amaçlamaktadır. Bu bağlamda, SPD-DER danışmanların, yenileme ve yenilenme süreçlerini de izler.
5-Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanlığı yeterliliği (competency), güvenilir bir belgeye (credential) ve yeterlilik diplomasına sahip olmayı gerektirmekte ve bu genel olarak 3 alandaki deneyimlerle elde edilmektedir (Sachs, 2015, In. Eds. Ecklund & Tenenbaum, 2015). Bunlar;
A) Birincisi, kişi genellikle Doktora (Ph.D, PsyD) olmak üzere bir akademik dereceye ve bazı durumlarda da Yüksek Lisansa-Mastır’a (MS, MA, MEd) sahiptir.
B) İkincisi; kişinin bir akademik enstitüde, özel ödev çalışmalarını (coursework) başarılı bir şekilde tamamlamasıyla elde edilen belgelerdir. Genellikle bu; psikoloji, kinesiyoloji, spor ve egzersiz psikolojisi gibi konularda, kişinin Doktora veya Yüksek Lisans çalışmasının bir bölümü olarak gerçekleştirilmektedir.
C) Üçüncüsü, kişinin klinik ve psikolojik danışma ortamlarındaki deneyimlerinden elde edilmektedir. Bu genellikle uygulamalı deneyimlerle ve denetimli gözetimlerle (mentörlükle) gerçekleştirilmektedir. Spor ortamları, kişisel olabileceği gibi grup ve takım ortamlarını da içermektedir. SPD-DER yukarıda belirtilen bu yeterlilikleri benimser.
SPD-DER’nin yukarıda belirtilen misyon, vizyon, alınması gereken eğitim-öğretimler ve uygulamaları başarması için aşağıda; Derneğin Çalışma Konuları, Derneğin Çalışma İlkeleri ve Derneğin Mesleki İlkeleri üzerinde durulmaktadır.
Derneğin Çalışma Konuları
SPD-DER amacına ulaşmak için şu faaliyetlerde bulunur. SPD-DER, spor, egzersiz ve performans psikolojisiyle ilişkili olarak yukarıda derneğin misyon ve vizyonunda detayları verilen çerçevede;
1-Danışmanlık hizmetlerine yönelik eğitim-öğretim, araştırma ve uygulama deneyimleri kazandırır ve sertifika programları düzenler.
2-En son gelişmeleri, seminerleri, kongreleri, konferansları, organizasyonları takip eder, tanıtır, üyelerinin bunlara katılmaları konusunda teşvik eder.
3-Forum, kongre, konferans, panel, çalıştay vb. bilimsel çalışmalar ve toplantılar düzenler.
4-Yayınlarda bulunur.
5-Halkın tanıyacağı ve doğrudan yararlanacağı bir bilim ve uygulama alanı olma yönünde çaba gösterir.
6-Yaşam boyu gelişim ve bütünsel bir bakış açısıyla çocuklar, egenler, yetişkinler ve yaş almışlarla ilişkili olarak eğitim-öğretim, araştırma ve uygulamalara yönelik çalışmalar düzenler ve danışmanlıklarda bulunur.
7-Yöneticiler, antrenörler, sporcular ve medya ile iletişime geçer, ortak faaliyetler düzenler, eğitim-öğretimler düzenler, araştırmalar yürütür ve danışmanlıklar sağlar.
8-Alanın tanınırlığını ve saygınlığını yükseltmek için denetimli gözetim uygulamalarında bulunur ve bunun için fırsatlar sağlar.
9-Yüksek lisans ve doktora eğitimi için yurt içi ve yurt dışında saygın üniversite ve kuruluşlarla iş birliği yaparak danışmanların yetişmesine destek sağlar.
10-Alanın bir bilim dalı, danışmalık ve uygulama özellikleriyle gelişmesi için her türlü mevzuat ve müfredat programlarının ilerletilmesi ve bunların yürütülmesine yönelik mesleki, özel ve resmi kuruluşlarla temaslarda bulunur ve iş birliği yapar.
11-Alandaki kişilerin sorumluluklarının ve etik değerlerinin belirlenmesi ve tanıtılmasına ön ayak olur dernek içi ve dernek dışı kişilerin etik dışı davranışlarının belirlenmesi durumunda, bunların düzeltilmesi yönünde mücadele eder ve gerekli durumlarda hukuki işlemler başlatır.
12-Alanın araştırmalarla desteklenen ilke, yöntem ve uygulanmalarını savunur.
13-Alanda birliği sağlamak yönünde çaba sarfeder, üyelerinden güç alır ve hakları yönünde mücadele eder.
14-Özel ilgi grupları oluşturur, bu konuda alana ve topluma liderlik sağlar (örneğin; psikolojik becerilerin antrenmanı, antrenörlük psikolojisi, takım psikolojisi, aile danışmanlığı ve antrenörlüğü, sporun sosyal psikolojisi, spor psikolojisi ve çocuklar, sporda seyirci ve taraftar psikolojisi, sporda sakatlıklar ve psikoloji, sporda bilişsel psikoloji, egzersiz psikolojisi, oyun psikolojisi, yarışma ve işbirliği psikolojisi, sporda kişilik ve karakter, sporda motivasyon, sporda beyin temelli psikolojik uygulamalar, spor psikolojisinde danışmanlık uygulamaları, sporda psikolojik sağlamlık, dirençli olma ve cesaret vb.).
15-Fiziksel aktivite, egzersiz ve sporculara katılanlara, ailelere, yöneticilere, antrenörlere, takımlara, spor sağlık ekiplerine ve diğer ilgili gruplara (spor kulüpleri, ulusal takımlar, olimpik takımlar, spor federasyonları, rekreasyonel organizasyonlar, belediyeler, okullar, yaş almışlar, dezavantajlı gruplar vb.) eğitim-öğretimler düzenler, bu konularda yapılan araştırmaları destekler ve danışmalıklar sağlar.
16-Bu amaçlara hizmet etmek için bilimsel yayınlar haricinde yazılı ve görsel basın yayın organlarında makaleler yayınlamak, Radyo ve Televizyon programları yapmak, yapılan programlara katılmak, Spor Psikolojisi ve Danışmanlığı konularında kamuoyunda bilinç oluşturmak ve var olan bilinç düzeyini arttırmak.
17-Mesleki Etik İlke ve Standartların belirlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla çalışmalar yapmak.
Spor Psikolojisi Danışmanları Derneğine (SPD-DER’e) Üyelik
1-SPD-DER yönetim kurulu, aşağıda belirtilen yönetim kuruluna üye olma ölçütlerine uyan kişiler (profesyonel üyeler/asil üyeler) tarafından seçilir ve yönetilir.
2-SPD-DER; spor, egzersiz ve performans psikolojisi alanındaki mesleki uzmanlık standartlarını destekler ve bunları geliştirmede liderlik sağlar.
3-SPD-DER; forum, kurs, seminer, sempozyum, konferans ve panel gibi eğitim çalışmaları düzenler.
4-SPD-DER amaçlarını gerçekleştirmek için her türlü menkul-gayrimenkul, demirbaşlar satın alır.
5-SPD-DER amaçlarını gerçekleştirilmesi için sağlıklı bir çalışma ortamını sağlamak yönünde her türlü teknik araç ve gereç, demirbaş ve kırtasiye malzemelerini temin eder.
6-SPD-DER amaçlarının gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyduğu gelirleri temin etmek amacıyla iktisadi, ticari ve sanayi işletmeler kurar ve işletir.
7-SPD-DER uluslararası faaliyette bulunur, yurt dışındaki dernek veya kuruluşlara üye olur, amaçlarına ve üye olma nteliklerine uygun üyeler kabul eder ve bu kuruluşlarla ortak çalışmalar yapar, yardım alır ve verir.
8-SPD-DER; Spor, egzersiz ve performans psikolojisi danışmanlığı için minumum düzeyde olacak koşulların sağlanmasına yönelik eğitim-öğretim ve uygulamaları yerine getirir, sertifika ve danışmanlık programları açar.
Derneğin Çalışma İlkeleri
SPD-DER, spor, egzersiz ve performans psikolojisiyle ilişkili olarak misyonu ve vizyonu çerçevesinde;
1-Ulusal ve uluslararası alanında çalışanlardan meydana gelir.
2-Doğrudan veya dolaylı olarak; yaşlara, engellilere, etnik gruplara, ulusal kökenlere, ırklara, dinlere, cinsiyetlere veya sosyoekonomik statülere ayrımcılık yapmaz.
3-Fiziksel ve kültürel yanlılık temelinde kişilere saygısızlığı yansıtan çıkarımlar ve yorumlar yapmaz ve yapanlara hoşgörülü davranmaz.
4-Araştırmalarda aktif olarak insan çeşitliliğini destekler. Kültür ile ilgili sonuçları genelleştirmede dikkatli davranır ve insanlarla çalışmada çeşitliliğe önem verir.
5-Katılımda insan çeşitliliğine önem verir, bunu teşvik eder ve destekleyici davranır.
6-Spor, egzersiz ve performans psikolojisiyle danışmanlık sağlamada çeşitlilik içinde en iyi hizmeti vermek için çok kültürlü yöntemlerle eğitim ve öğretim sağlar.
7-Yayınlarında, konferanslarında ve profesyonel aktivitelerinde çok kültürlülüğü ve eşitliği destekler.
8-Bütün meslektaşlarına, öğrencilerine, danışanlarına; yaşı, özel gereksinimi (engellilik durumu), etnik kökeni, cinsiyeti, ulusal kökeni, ırkı, dini veya sosyoekonomik statüsü ne olursa olsun saygılı ve empatik tutumlar gösterir.
9-Ayrımcılık konusunda üyelerinin karşılaştığı sorunlarda, üyelerine destek verir.
Derneğin Meslek İlkeleri ve Etik Değerleri
SPD-DER, yukarıda belirtilen Misyon, Vizyon ve Değerler Bildirisine ek olarak aşağıdaki Mesleki İlkeleri ve Etik Değerleri benimser;
1-SPD-DER üyeleri yasal (legitimate) ve gerçek-doğru bilgi ile sahte ve işe yaramayan bilgiyi ayırt edebilen bilgili bireyler olmakla birlikte alandaki etik standartların da bilincinde hareket eder. Örneğin, Spor ve egzersiz danışmanlığında gelişme ve büyümenin sonucu olarak bazı sorunlar da orsaya çıkmıştır. Yetkin olmayan kişiler kendini spor psikoloğu, spor psikolojisi danışmanı veya sporda psikolojik danışman olarak gösterebilir, antrenör, sporcu ve egzersiz yapanlara verebileceklerinden daha fazlasıyla ilgili sözler verebilir. Alanda hiçbir eğitimi olmayan biri, spor psikoloğu olduğunu söyleyebilir ve bir sporcuya imgeleme uygulamasıyla serbest atış yüzdesini %20 den %80’e çıkaracağı sözlerini (Weinberg ve Gould, 2023).
2-Meslek ilkelerinin ve etik değerlerin özünde; spor psikolojisi danışmanlarının bireylerin onur ve değerlerine saygı göstermesi, temel insan haklarının korunması ve kollanması, sporcu ya da egzersiz yapanların iyiliğinin her şeyden önce geldiğine ilişkin bir felsefe yatmaktadır. SPD-DER, spor, egzersiz ve performans psikolojisiyle ilişkili olarak misyon ve vizyonunda detayları verilen çerçevede kabul ettiği değerler ve estik ilkelerin ayrıntıları aşağıda verilmektedir.
Değerler Bildirisi
Toplumda, alanımızla ilgili değerlerin farkındalığını geliştirme çabaları içinde değerlerimiz şunlardır (AASP, 2023);
1-Mükemmellik–İlerleme, yenilik ve nitelik için mücadele etmek ve bunlar üzerinde gelişmek.
2-Saygı–İnsanlara değer vermek, açık ve geniş bakış açısıyla yaklaşmak ve saygı duyarak davranmak.
3-Doğruluk-Dürüstlük–Açık, şeffaf, sahici, gerçekçi, güvenilir ve doğrudan bir şekilde iletişimde bulunmak.
4-Çeşitlilik–Uzmanlığımızı, eğitimimizi ve kişisel deneyimlerimizi zenginleştirmek için geçmişleriyle, değerleriyle ve perspektifleriyle çeşitliliğe sahip çevreleri içimize almak ve değer vermek.
5-İş Birliği–Araştırmanın uygulama için ve uygulamanın da araştırma için bilgi sağladığını ve bununla birlikte insan performansının, öznel iyi oluşun ve sosyal fonksiyonların etkileşimler ve bağlılıklar içerdiğini anlamak.
6-Servis/Hizmet–Daha geniş topluluklara/toplumlara yardımcı olmak ve değerler sağlamak için bilgi, beceri ve yeteneklerimizi kullanmaya adanmak.
Genel Etik ilkelerimiz Aşağıda Belirtilen Altı Başlık Altında Toplanabilir (AASP, 2023; Weinberg ve Gould, 2023);
1-Yetkinlik (competence). Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanları; en yüksek yetkinlik standartlarına sahip olmayı devam ettirmek için çabalar ve uzmanlıklarının sınırlarının bilincinde davranır. Örneğin, bir spor psikolojisi danışmanı takım kurma ve grup dinamikleri hakkında çok az bir bilgi sahibiyse, bu konularda yeterli olduğu ve takımlarla çalışabileceği izlenimi vermesi etik olmayacaktır.
2-Dürüstlük. Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanları; bilim, öğretim ve danışmanlıkta dürüstlük konusuna yüksek derecede özen gösterirler. Aldatıcı reklam yapmazlar (örneğin, sporculara takımın seçilmesinde payları bulunduğunu söylemek gibi) ve takım ve organizasyonlarda olan görevlerini açıkça ortaya koyarlar.
3-Mesleki ve bilimsel sorumluluk. Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanları, her zaman yardım ettikleri kişilerin çıkarlarını ön planda tutarlar. Örneğin, sporda saldırganlığı çalışma adına bir gruba kasten rakip takımla kavga başlatmaları yönünde talimat vermek etik değildir (her ne kadar bu deneyimden çok şey öğrenilebilecek olsa da).
Bilimsel çalışma yapanlar, aynı zamanda, kamuoyunu etik gözetmeyen meslektaşlarından korumakla yükümlüdür. Bir Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanı, diğer bir meslektaşının yanlış eylemler içinde bulunduğuna tanık olursa (örneğin, bir kimseye her istediğini yiyebileceğini ve imgeleme yoluyla bütün fazla yağlardan kurtulabileceğini söylemek gibi), bu yanlış bilgilendirmeye dikkat çekmeli ve meslek sınırları içinde meslektaşıyla yüzlemeli ve gerektiğinde bu durumu mesleki organizasyonlara bildirmelidir.
4-İnsan hakları ve insan onuruna saygı. Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanları çalıştıkları kişilerin özel yaşamlarına ve gizlilik ilkesi gibi temel haklarına saygı duyarlar. Danışmanlık yaptıkları insanların izni olmadan kamuya kimliklerini açıklamazlar. Irk, cinsiyet ve sosyoekonomik statü gibi faktörler üzerinden önyargı göstermezler.
5-Başkalarının iyilik durumunu ve refahını gözetme. Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanları, çalıştıkları insanların iyilik durumlarına ve refahına katkıda bulunmaya çalışırlar. Yani, bir sporcunun psikolojik ve fiziksel iyi oluşları her zaman kazanmaktan veya karşılaşma sonuçlarından önce gelir.
6-Sosyal sorumluluk. Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanları, hem yardım alan kişilerin çıkarlarını korurlar hem de kişilerin bilgi ve refah seviyesinin artmasına katkıda bulunurlar. Örneğin, bir Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisi Danışmanının, depresyon seviyesini düşürmek için tasarladığı ve deney grubuna uyguladığı egzersiz programını, deneyin sonunda kontrol grubunun da uygulamasına izin vermesi, tedaviyi sadece deney grubuna sunmak sosyal sorumluluğunu yerine getirmemesi anlamına gelmekte ve bu etik olmayan bir uygulama olmaktadır.
Yukarıda belirtilen etik ilkeler ETİK OL baş harfleriyle özetlenebilir (Konter, 2023).
E = Eğil olma (yatkınlık/yeterlilik)
T= Toplumsal sorumluluk
İ= İnsan hakları ve onuruna saygı
K= Kişilerin iyiliğini gözetme (sağlık, gelişim ve mutluluğunu koruma)
O= Otantiklik (sahicilik, doğruluk, dürüstlük)
L= Legal mesleki ve bilimsel sorumluluk
Dikkat edilmesi gereken etik ilkelerin ayrıntıları aşağdaki gibidir;
- Mesleki ve bilimsel ilişkilere önem verme
- Uzmanlıkta yeterlikle ilgili sınırlara önem verme
- İnsan farkılıkları ve çeşitliliğine önem verme
- Mesleği kötüye kullanmama ve istismar etmeme
- Kişisel problemler ve çatışmalara girmeme
- Yararlı olunamayacağı durumlarda zarar vermeden kaçınma
- SPD-DER’in meydan getireceği olumlu etkileri kötüye kullanmama
- SPD-DER’in çalışmalarını kötüye kullanmama
- SPD-DER üyelerinin mesleki olarak çoklu ilişkilere girmemesi
- Danışanlarla takas yapmama
- Uzmanlık dahilinde danışmanlık sağlama, uzmanlığı aşan durumlarda ilgili uzmana yönlendirme
- Üçüncü kişinin hizmet isteminde bulunması
- Danışmanın sorumluluğunda olan ve altında çalışan kişilere verilen denetim ve görevlendirmeleri düzenleme
- Mesleki ve bilimsel bilginin dökümünün çıkarılması
- Mesleki hizmetlerin ücretlendirilmesi ve mali düzenlemeler yapılması
- Halkı bilgilendirmeyi tanımlama
- Önceden bilgisi verilen ve kabul edilen uygulamada bulunma
- Gizliliği koruma
- Bilgisi verilmiş kabul gösterme ve araştırma yapma
- Araştırma yönetimi yapma
- Araştırmada aldatma yapmama
- Minumum düzeyde rahatsız edicilik ve yaşantıya müdahele etme
- Araştırmada dürüstlük
- Etik ve kurumsal istemler arasında çatışmaları çözme
- Etik çatışmaların çözümlenmesi
2. BÖLÜM
ÜYELİK KOŞULLARI, TÜRLERİ, HAKLARI, YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE ÜYELİĞİN SONA ERMESİ
Derneğe Üye Olma
Madde 4:
Fiil ehliyetine sahip, dernek üyeliği yasaklanmamış gerçek kişiler ile tüzel kişiler üye olma hakkına sahiptir. Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en geç otuz gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye bu amaçla tutulan deftere kayıt edilir. Ayrıca fiili veya karşılıksız olarak derneğe hizmet eden, maddi ve manevi yarar sağlayan gerçek ya da tüzel kişilere, yönetim kurulu kararı ile onursal üyelik unvanı verilebilir. Türk Medeni Kanunu ve Dernekler Kanunu’na göre üye olma hak ve ehliyetine sahip olmak ve aşağıdaki koşullardan herhangi bir seçeneğe haiz olmak koşuluyla SPD-DER’in aşağıda belirtilen üyelik türleri bulunmaktadır. Bu üyeliklerde farklı yeterlilikler aranmaktadır. Üyelik, Üyelik Türleri ve Üyelik Yeterlilikleri aşağıda belirtilmiştir.
Üye Olma Koşulları
a) Medenî haklara sahip ve 18 yaşını bitirmiş olmak,
b) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak veya Türkiye’de kanunlar çerçevesinde oturma hakkını elde etmiş olmak,
c) Diplomanın noter veya üniversite onaylı bir suretini ya da mezuniyet belgesinin noter veya üniversite tasdikli bir suretini veya bunların geçerlik ve güvenliği sağlanmış elektronik kopyalarını beyan etmek,
d) Yurt içi veya yurt dışı üniversitelerin YÖK tarafından denkliği kabul edilen istenen diplomalara sahip olmak.
e) Dernek aidatını ödemeyi kabul etmek,
f) Dernek tüzüğünde belirtilen amaç ve kuralları yerine getirmeyi kabullenmek.
h) Dernek üyeliği giriş ücreti 300 TL olup ayrıca yıllık aidat 300 TLdir.
g) Üyelerinin giriş ücreti ve yıllık aidatı yönetim kurulu tarafından belirlenir.
Asil/Profesyonel üye; derneğin yönetimine katılma, genel kurulda oy kullanma hakkına sahip, derneğin amaçlarının gerçekleşmesi için sorumluluk üstlenmeyi ve eşit olarak zorunlu aidat ödemeyi kabul etmiş kişidir. Asil üye dernek faaliyetlerine katılma ve sunulan imkanlardan yararlanma hakkına sahiptir.
Asil üyeler; aşağıdaki ölçütlerle ilgili olarak akredite edilmiş üniverversitelerden 24 kredilik dersleri tamamlamış olmalıdır. Spor Bilimlerinden gelenler psikoloji ile ilgili alanlardan, psikoloji ile ilgili alanlardan gelenler de spor bilimleri ile ilgili alanlardan yukarıdaki 1. Madde de belirtilen dersleri tamamlamış olmalıdırlar (Bakınız: SPD-DER Profesyonel/Asil Üyeleri, Alınması Gereken Eğitim-Öğretimler ve Uygulamalarla İlgili İlkeler).
1. Profesyonel Üyelik/Asil Üyelik Ölçütleri (Yönetim Kurulu Üyeliği Ölçütleri)
a) Lisans eğitimini Spor Bilimlerinde yapmış olmak ve yüksek lisans eğitimini veya doktorasını spor bilimlerinde yapmış olmak ve yüksek lisans tezinde veya doktora tezinde spor ve egzersiz psikolojisi alanında bir çalışma yapmış olmak, spor bilimleri ve psikoloji ile ilgili alanlarda SPD-DER Profesyonel Üyeleri, Alınması Gereken Eğitim-Öğretimler ve Uygulamalarla İlgili İlkelerin 1. Maddesinde belirtilen derslerle ilgili yeterliliklere sahip olmak.
b) Lisans eğitimini spor bilimlerinde yapmış olmak ve yüksek lisans eğitimini veya doktorasını spor ve egzersiz psikolojisi alanında yapmak, yüksek lisans tezinde veya doktora tezinde spor ve egzersiz psikolojisi alanında bir çalışma yapmış olmak, spor bilimleri ve psikoloji ile ilgili alanlarda SPD-DER Profesyonel Üyeleri, Alınması Gereken Eğitim-Öğretimler ve Uygulamalarla İlgili İlkelerin 1. Maddesinde belirtilen derslerle ilgili yeterliliklere sahip olmak.
c) Lisans eğtimini psikoloji veya psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında yapmış olmak ve yüksek lisans eğitimini tamamlamış olmak, yüksek lisans tezinde veya doktorasında spor ve egzersiz psikolojisi alanında bir çalışma yapmış olmak, spor bilimleri ve psikoloji ile ilgili alanlarda SPD-DER Profesyonel Üyeleri, Alınması Gereken Eğitim-Öğretimler ve Uygulamalarla İlgili İlkelerin 1. Maddesinde belirtilen derslerle ilgili yeterliliklere sahip olmak.
d) Lisans eğitmini psikoloji veya psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında yapmış olmak, yüksek lisans eğitimini veya doktorasını spor ve egzersiz psikolojisi alanında yapmış olmak, spor bilimleri ve psikoloji ile ilgili alanlarda SPD-DER Profesyonel Üyeleri, Alınması Gereken Eğitim-Öğretimler ve Uygulamalarla İlgili İlkelerin 1. Maddesinde belirtilen derslerle ilgili yeterliliklere sahip olmak.
e) Tıp fakültesi mezunu olup psikiyatri dalında uzmanlaşmak, spor bilimlerinde spor ve egzersiz psikolojisi ile ilgili yüksek lisans veya doktora yapmış olmak, spor bilimleri ve psikoloji ile ilgili alanlarda SPD-DER Profesyonel Üyeleri, Alınması Gereken Eğitim-Öğretimler ve Uygulamalarla İlgili İlkelerin 1. Maddesinde belirtilen derslerle ilgili yeterliliklere sahip olmak.
2. Fahri Üyelikler
SPD-DER yönetimi ait üyelerden oluşur. Fahri üyeler genel kurulda oy kullanma hakkına sahip değildir. Fahri üyelik türleri aşağıdaki gibidir:
a) Erken Profesyonel Üyelik
Spor Psikolojisi ile ilgili bir alanda akredite edilen bir enstitüden yüksek lisans veya doktora derecesinin bütün gerekliliklerini/istemlerini yerine getirmeyi takip eden, eğitim-öğretimlerinin birinci veya ikinci yılı içinde olan kişiler (örn; egzersiz ve spor bilimleri, kinezyoloji, psychology, psikolojik danışma etc.). Bu geçiş sağlayan üyelik kategorisi iki yıllık geçerlidir ve yenilenebilir değildir.
b) Öğrenci Üyeliği
Spor psikolojisi ile ilgili bir alanda akredite edilen bir enstitüde lisans veya yüksek lisans programlarına kayıt yaptırmış kişiler.
1-Lisans eğtimini psikoloji veya psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında yapmış olmak, yüksek lisans ve/veya doktora eğitimine bu belirtilen alanlarda veya spor bilimlerinde devam ediyor olmak ve yüksek lisans ve/veya doktora tezinde spor ve egzersiz psikolojisi alanında bir çalışma yapacak olmak.
2-Lisans eğtimini psikoloji veya psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında yapmış olmak, yüksek lisans ve/veya doktora eğitimine spor ve egzersiz psikolojisi alanında devam ediyor olmak, yüksek lisans ve/veya doktora tezinde spor ve egzersiz psikoloisi alanında bir çalışma yapacak olmak.
3-Lisans eğitimini spor bilimlerinde yapmış olmak, yüksek lisans ve/veya doktora eğitimine spor ve egzersiz psikolojisi alanında devam ediyor olmak ve yüksek lisans ve/veya doktora tezinde spor ve egzersiz psikoloisi alanında bir çalışma yapacak olmak.
4-Lisans eğitimini spor bilimlerinde yapmış olmak, yüksek lisans ve/veya doktora eğitimine spor bilimlerinde devam ediyor olmak, yüksek lisans ve/veya doktora tezinde spor ve egzersiz psikolojisi alanında bir çalışma yapacak olmak.
c. Kişisel İlgi Üyeliği/Alan Dışı Üyelik
Spor ve Egzersiz Bilimine ilgi duyanlara, fakat üniversite mezuniyeti olmayanlar veya diğer üyelik kategorilerinden birini yerine getiremeyenlere uygulanır. Profesyonel Üyelik, Erken Profesyonel Üyelik ve Öğrenci Üyelik şartlarına sahip olmayan, spor, egzersiz ve performans psikolojisi alanına ilgili duyan kişilerden oluşur. İlgi duyan kişilerle ilgili üyelik takip eden kişi ve organizasyonları içerebilir ancak bunlarla da sınırlı değildir; sporcular, egzersiz yapanlar, antrenörler, kondisyonerler (athletic trainers), kişisel kondisyonerler (personal trainers), genç sporcu aileleri, spor ve antrenörlük organizasyonları, fiziksel uygunluk ve sağlık kulüpleri. İlgi duyan üyeler ofis açma ve oy kullanma hakkına sahip değillerdir.
d. Kurumsal İlgi Üyeliği
Spor, Egzersiz ve Performans Psikolojisine ilgi duyan; okullara, üniversitelere, antrenörlükle ilgili kuruluşlara, özel kuruluşlara ve spor kulüplerine uygulanır.
e. Ülke Dışından Olanlara Yönelik Üyelik
Profesyonel üyelik ölçütlerine sahip fakat Türkiye dışında yaşayanlara uygulanır. Türkiye dışında yaşayan akreditasyona sahip üyeler profesyonel üyeler olmalıdır. Türkiye’de yasal olarak derneğe üye olma şartlarına da sahip olmalıdırlar.
3. Onursal Üyelik
Fiili veya karşılıksız olarak derneğe hizmet eden, maddi ve manevi yarar sağlayan kişilere, yönetim kurulu kararı ile onursal üyelik unvanı verilebilir.
Üyeliğe Başvuru İşlemleri
Madde 5:
Derneğe üye olmak için başvuruda bulunan kişi aşağıdaki koşulları yerine getirmek zorundadır.
1-Yönetim Kurulu’nca hazırlanmış olan üyeliğe başvuru formunu doldurmak,
2-Madde 4’de belirtilmiş olan üyelik türlerinden en az birinin gerektirdiği koşullara sahip olduğunu belirten belgeleri sunmak,
3-Özgeçmişini, öğretim elemanı ise bağlı bulunduğu Üniversite kimlik suretini sunmak,
4-Başvuru formunu, Dernekte kaydı açık, 3 (üç) asil dernek üyesine, üye adaylığının takdimi niteliğinde imzalarını almak,
5-3 (üç) adet vesikalık fotoğraf,
6-İlgili mevzuat hükümleri uyarınca durumları izin belgesi sunmalarını gerektiriyorsa, bu belgeyi de vermek;
7-Aday başvurusuna Dernek merkezinde, belgeleri ile birlikte kayda aldırmak zorundadır.
8-Kaydı açık bir dernek üyesi bir takvim yılı içerisinde en çok beş kişiyi asil üyelik için önerebilir.
Üyeliğe Kabul İşlemleri
Madde 6:
Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en geç otuz gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye bu amaçla tutulan deftere kayıt edilir.
Ayrıca, fiili veya karşılıksız olarak derneğe hizmet eden, maddi ve manevi yarar sağlayan kişilere, yönetim kurulu kararı ile onursal üyelik unvanı verilebilir.
Üyelerin Hakları
Madde 7:
Her üyenin;
Dernek faaliyetlerine katılma hakkı vardır. Sadece asil üyelerin yönetime katılma ve genel kurulda bir oy kullanma hakkı vardır. Asil üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Erken asil üyelerin, öğrenci üyeliğinin, alandışı üyeliğin ve onursal üyelerin oy hakkı yoktur.
Üyelerin Yükümlülükleri
Madde 8:
Üyelerin yükümlülükleri şunlardır:
Ödenti Verme Borcu: Üyelerin vereceği giriş ve yıllık aidat borcu yapılacak yönetim kurulu toplantılarında belirlenir.
Üye Aidatı: Yukarıda belirtilen bütün üyelik çeşitleri için başlangıçta 300 tl. ve her ay için 30 tl olmak üzere yılda 360 tl aidat alınacaktır.
Diğer Yükümlülükler: Üyeler, dernek tüzüğüne uymak ve derneğe bağlılık göstermekle yükümlüdürler. Her üye derneğin amacına uygun davranmak, özellikle amacın gerçekleştirilmesini güçleştirici veya engelleyici davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür.
Üyeliğin Sona Ermesi
Madde 9:
Üyeliğin sona ermesi aşağıdaki koşullarda gerçekleşir.
Kendiliğinden: Üyelik için kanunda ve tüzükte aranılan nitelikleri sonradan kaybedenlerin dernek üyeliği kendiliğinden sona erer.
Çıkma İle: Hiç kimse dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir. Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan birikmiş borçlarını sona erdirmez.
Çıkarılma İle: Dernek üyeliğinden çıkarılma sebepleri aşağıda gösterilmiştir:
-
Dernek tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak,
-
Verilen görevlerden sürekli kaçınmak,
-
Yazılı ikazlara rağmen üyelik aidatını altı ay içinde ödememek,
-
Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak.
-
Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak,
-
Meslek etiğine uymayan davranışlarda bulunmak.
Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkarılabilir. Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında hak iddia edemez.
Yönetim kurulunun en az 2/3 çoğunluğunun oyu ile üyelikten çıkarılma gerçekleştirilir. Her bir üye yazılı olarak yönetim kuruluna baş vurarak istifa etme hakkına da sahiptir. İstifa başvuru alınma tarihinden sonra geçerli olur. Böyle durumda geçmiş yılların ve içinde bulunulan yılın üyelik ücretleri ödenmelidir.
Bir veya daha fazla üyenin hastalık, kayıp veya ihraç durumunda, organizasyonun üyelikten düşmesi olmayacaktır. Organizasyon diğer üyeleriyle var olmaya devam edecektir.
3. BÖLÜM
DERNEK ORGANLARI; KURULUŞLARI, GÖREV VE YETKİLERİ
Dernek Organları
Madde 10:
Derneğin Organları;
-
Genel Kurul,
-
Yönetim Kurulu,
-
Denetim Kurulu’dur.
Madde 11:
Dernek Genel Kurulunun Kuruluş Şekli, Toplanma Zamanı ve Çağrı ve Toplantı Usulü
Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden; oluşur.
Genel kurul
-
Bu tüzükte belli edilen zamanda olağan,
-
Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek asil üyelerinin beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.
-
Olağan genel kurul, 3 yılda bir, Kasım ayı içersinde, yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte toplanır.
-
Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır.
-
Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
Çağrı Usulü
-
Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az 15 gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.
-
Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.
-
Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.
Toplantı Usulü
-
Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
-
Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler.
-
Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.
-
Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.
-
Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırlanan listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur.
-
Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir.
-
Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur.
-
Yönetim ve denetim kurulu üyelerin seçimleri gizli oylama ile diğer konulardaki kararlar ise açık olarak oylanır. Gizli oylar, toplantı başkanı tarafından, mühürlenmiş kağıtların veya oy pusulalarının üyelerce gereği yapıldıktan sonra içi boş bir sandığa atılması ile toplanan ve oy vermenin bitiminden sonra açık dökümü yapılarak belirlenen oylardır.
-
Genel kurulda her asil üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Öğrenci üyeliği sahipleri, alandışı üyelik sahipleri ve onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır.
-
Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.
Madde 12:
Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
-
Aşağıda yazılı hususlar genel kurulca görüşülüp karara bağlanır.
-
Dernek organlarının seçilmesi,
-
Dernek tüzüğünün değiştirilmesi,
-
Yönetim ve denetim kurulları raporlarının görüşülmesi ve yönetim kurulunun ibrası,
-
Yönetim kurulunca hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul edilmesi,
-
Derneğin diğer organlarının denetlenmesi ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle onların görevden alınması,
-
Üyeliğin reddi veya üyelikten çıkarma hakkında verilen yönetim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazların incelenmesi ve karara bağlanması,
-
Dernek için gerekli olan taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
-
Yönetim kurulunca dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yönetmelikleri inceleyip aynen veya değiştirilerek onaylanması,
-
Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve üyelerine verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar ile dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecek gündelik ve yolluk miktarlarının tespit edilmesi,
-
Derneğin federasyona katılması ve ayrılmasının kararlaştırılması ve bu hususta yönetim kuruluna yetki verilmesi,
-
Derneğin şubelerinin açılmasının kararlaştırılması ve bu hususta yönetim kuruluna yetki verilmesi,
-
Derneğin uluslararası faaliyette bulunması, yurt dışındaki dernek ve kuruluşlara üye olarak katılması veya ayrılması,
-
Derneğin vakıf kurması,
-
Derneğin fesih edilmesi,
-
Yönetim kurulunun diğer önerilerinin incelenip karara bağlanması,
-
Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işlerin görülmesi ve yetkilerin kullanılması,
-
Mevzuatta genel kurulca yapılması belirtilen diğer görevlerin yerine getirilmesi.
Yönetim Kurulunun Oluşumu, Görev ve Yetkileri
Madde 13:
Yönetim Kurulunun Oluşturulması
-
Yönetim kurulu 7 (yedi) asil ve 7 (yedi) yedek üye olarak genel kurulca ve yukarıda belirtilen yönetim kurulu asil üyeleri tarafından seçilir.
-
Aynı asil üyenin başkanlığı 3 dönem ile sınırlıdır (toplam 9 yıl). Bu dönemler arka arkaya olmak zorunda değildir. Hiç kimsenin başkanlık için aday omadığı bir durumda bir asil üye 4. kez de başkan adayı olabilir.
-
Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üye’yi belirler.
-
Yönetim kurulu, tüm asil üyelerin haber edilmesi şartıyla her zaman toplantıya çağrılabilir. Asil üye tamsayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar, toplantıya katılan asil üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.
-
Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu taktirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.
Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Yönetim kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir:
1-Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden birine veya bir üçüncü kişiye yetki vermek,
2-Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak genel kurula sunmak,
3-Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak genel kurul onayına sunmak,
4-Genel kurulun verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek,
5-Genel kurulun verdiği yetki ile şube açmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak,
6-Derneğin şubelerinin denetlenmesini sağlamak ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle şube yönetim kurullarını görevden almak,
7-Gereli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak,
8-Genel kurulda alınan kararları uygulamak,
10-Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile yönetim kurulu çalışmalarını açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel kurula sunmak,
11-Bütçenin uygulanmasını sağlamak,
12-Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek,
13-Derneğin amacını gerçekleştirmek için yetkisi dahilinde her çeşit kararı almak ve uygulamak,
14-Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.
Başkanın Görev ve Yetkileri
Madde 14:
1-Derneği temsille birlikte sevk ve idare eder. Merkez yönetim kurulu toplantılarına başkanlık eder.
2-Genel kurulca yapılan seçimi izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulu ile derneğin diğer organlarına seçilen asıl ve yedek üyeleri mülki idare amirliğine bildirilmesini sağlar.
3-Dernek organlarında ve yerleşim yerinde meydana gelen değişiklikleri otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirilmesini sağlar.
4-Derneğe ait tutulması gereken defter ve kayıtların tutulmasını sağlar.
5-Derneğin yıl sonu itibarıyla faaliyetlerini, gelir ve gider işlemlerinin sonuçlarını düzenleyeceği beyannameyi her yıl en geç nisan ayı sonuna kadar mülki idare amirliğine verilmesini sağlar.
6-Yurt dışından yardım alınması halinde, bu yardımların bankalar aracılığıyla alınmasını sağlar.
7-Derneğin edindiği taşınmazları, tapuya tescilinden itibaren bir ay içinde mülki idare amirliğine bildirilmesini sağlar.
8-Derneğin temsilcilik açması halinde, temsilciliğin adresi ve görevlendirilecek kişi veya kişilerin mülki idare amirliğine bildirilmesini sağlar.
9-Önemli ve acele konularda yönetim kurulunu toplantıya çağırır. Merkez ve şube görevlerinin etkin ve verimli yapılmasını teşvikle birlikte bu konuda öncülük yapar.
10-Mevzuatta dernek başkanınca yapılması gerektiği belirtilen diğer konulardaki görevleri yapar, yetkileri kullanır.
Denetleme Kurulunun Oluşumu, Görev ve Yetkileri
Madde 15:
1-Genel kurulca bir sonraki seçim yapılan genel kurula kadar seçilen 3 asil ve 3 yedek üyeden oluşur. Görev süresi bitenin yeniden seçilmesi mümkündür.
2-Derneğin tüzükte gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterilip gösterilmediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.
3-Çalışma usulünü kendisi tespit eder. Denetleme kurulu başkanı veya üyelerden biri, davet üzerine yönetim kurulu toplantılarına katılarak görüş bildirir veya teklifte bulunabilir.
4-Denetim kurulu üyelerinin istemi üzerine, her türlü bilgi, belge ve kayıtların, dernek yetkilileri tarafından gösterilmesi veya verilmesi, yönetim yerleri, müesseseler ve eklentilerine girme isteğinin yerine getirilmesi zorunludur.
5-Mevzuatta denetleme kurulunca yapılması gerektiği belirtilen diğer konulardaki görevleri yapar, yetkileri kullanır.
5. BÖLÜM
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Derneğin Gelirleri
Madde 16:
Derneğin Gelir Kaynakları
Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır.
1-Üye aidatı: Bu miktarları belirlemeye yönetim kurulu yetkilidir,
2-Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar,
3-Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması, spor psikolojisi danışmanlığı, seminer, sertifika programları ve konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler,
4-Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler,
5-Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak bağış ve yardımlar,
6-Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar,
7-Diğer gelirler.
Madde 17:
Derneğin Gelir ve Gider İşlemleri
1-Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de örneği bulunan) “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.
2-Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için (Dernekler Yönetmeliği EK-13’te örneği bulunan) “Gider Makbuzu” düzenlenir.
3-Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-14’te örneği bulunan) “Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise (Dernekler Yönetmeliği EK-15’te örneği bulunan) “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.
Madde 18:
Gelir ve Gider ile Borçlanmada Usul
Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi, nakit olarak da yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.
Madde 19:
Derneğin İç Denetimi
-
Dernekte Genel kurul, Yönetim Kurulu veya Denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel Kurul, Yönetim Kurlu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, Denetim Kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
-
Denetim Kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel Kurul veya Yönetim Kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.
Madde 20:
Derneğin Feshi ve Tasfiye
-
Dernek genel kurulu her zaman derneğin feshine karar verebilir. Genel kurulun derneğin feshine karar verebilmesi için, tüzüğe göre genel kurula katılma hakkı bulunan asil üyelerin en az üçte ikisinin, toplantıda hazır bulunması gerekir. İlk toplantıda bu çoğunluk sağlanamazsa üye ve delegeler ikinci toplantıya çağrılır. Ancak, feshe ilişkin kararın, her halükarda toplantıda hazır bulunan üye ve delegelerin üçte iki çoğunluğu ile verilmesi zorunludur.
-
Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde SPOR PSİKOLOJİSİ DANIŞMANLARI DERNEĞİ” ibaresi kullanılır.
-
Fesih halinde derneğin tüm mal, para ve hakları, genel kurul kararıyla tespit edilir. Genel kurul tarafından derneğin tüm mal varlığının nereye bırakılacağına genel kurul tarafından karar verilemezse, fesih tarihi itibari ile derneğin amacına en yakın ve en fazla üyeye sahip başka bir derneğe devredilir.
-
Bu derneklerin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durum yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilir ve bu yazıya tasfiye tutanağı da eklenir.